Η απαξίωση του Δημοσίου

Αποτελεί κοινό τόπο η ανακύκλωση των παθογενειών της δημόσιας διοίκησης, που ορίζεται ως ο μεγάλος ασθενής της ελληνικής πολιτείας. Τις παθογένειες αυτές καλούνται να αντιμετωπίσουν ως μαθητευόμενοι μάγοι οι εναλλασσόμενοι υπουργοί, ακολουθώντας τις προκατασκευασμένες συνταγές της τρόικας. Τα αποτελέσματα της τελευταίας τριετίας είναι φτωχά. Αυτό που άλλαξε σίγουρα είναι το εύρος της απαξίωσης της δημόσιας διοίκησης και της διεθνούς διαπόμπευσης των λειτουργών της ως διεφθαρμένων κηφήνων, οι συντριπτικές μισθολογικές περικοπές που οδήγησαν χιλιάδες ικανά στελέχη σε εθελούσια αποχώρηση ή σε άδειες άνευ αποδοχών, η κατακρήμνιση του ηθικού των υπαλλήλων, η αποδιοργάνωση υπηρεσιών που επιτελούσαν χρήσιμο έργο και, το κυριότερο, η αποστράγγιση κάθε μεταρρυθμιστικής ικμάδας που εμφώλευε στο εσωτερικό των κρατικών μηχανισμών. Παρά τις σοβαρές οργανωτικές και λειτουργικές της ελλείψεις, που κατά κύριο λόγο οφείλονται στον τρόπο με τον οποίο ανέκαθεν χρησιμοποιήθηκε από τα κόμματα εξουσίας, η δημόσια διοίκηση διαθέτει δομές και πρόσωπα με αποθέματα γνώσης, εμπειρίας και ήθους. Οσες φορές διασφαλίστηκαν οι προϋποθέσεις απερίσπαστης αξιοποίησης αυτών των δυνάμεων, τα αποτελέσματα υπήρξαν εντυπωσιακά. Αρκετές τομές στη λειτουργία του κράτους, όπως τα ΚΕΠ και το ΑΣΕΠ, πραγματοποιήθηκαν μεν ύστερα από πρωτοβουλία των πολιτικών ηγεσιών, όμως αναπτύχθηκαν και καθιερώθηκαν χάρη σε διαρκείς βελτιώσεις και προσαρμογές που επέφερε η διοίκηση με τη στήριξη των πολιτών. Η δυναμική των αλλαγών βασίζεται σε τρεις πόλους: Στη βούληση της πολιτικής τάξης, στην επιχειρησιακή ικανότητα των διοικητικών μηχανισμών και στην ενεργό συμμετοχή των πολιτών, που συχνά θα πουν την τελευταία λέξη είτε στηρίζοντας είτε απορρίπτοντας μια νέα υπηρεσία ή θεσμό. Η συστηματική καλλιέργεια της δυσανεξίας και της δυσπιστίας έναντι της δημόσιας διοίκησης υποκρύπτει ένα εγχείρημα αποδυνάμωσης του δημόσιου χώρου προς όφελος της αγοράς, ακυρώνοντας τις διεργασίες αναβάθμισης των κρατικών λειτουργιών. Η λύση των προβλημάτων της δημόσιας διοίκησης δεν συνίσταται σε τυφλές απολύσεις, ιδιωτικοποιήσεις και χειραγώγηση κάθε υπαλληλικής πρωτοβουλίας, αλλά στην ευρύτερη δυνατή εμπλοκή των στελεχών του Δημοσίου και των πολιτών στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση αλλαγών. Πηγή: Εφημερίδα Έθνος - του Ξενοφών Κοντιάδη, Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, πρόεδρου Ιδρύματος Τσάτσου