Την ίδια ανασφάλεια νιώθουν και οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, που βρίσκονται σε επίσχεση, υπό προειδοποίηση απόλυσης, αλλά και οι απολυμένοι που περιμένουν την αποζημίωσή τους.
Η «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» παρουσιάζει έναν χρηστικό οδηγό για το τι ισχύει με τις αποζημιώσεις σε περίπτωση απόλυσης (για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους, αλλά και για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο που θα τεθούν σε καθεστώς διαθεσιμότητας), με τη βοήθεια δύο δικηγόρων με εμπειρία στο Εργατικό Δίκαιο: της εργατολόγου και νομικής συμβούλου της ΑΔΕΔΥ, κυρίας Μαρίας Μαγδαληνής Τσίπρα, και του ειδικού μεσολαβητή του ΟΜΕΔ, κ. Στρατή Μαυραγάνη.
Κατά το διάστημα των οκτώ μηνών της διαθεσιμότητας, τόσο οι μόνιμοι υπάλληλοι όσο και εκείνοι που έχουν συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου έχουν τις εξής δυνατότητες:
Να μετατάσσονται εκουσίως, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (άρθρο 154 παρ. 4 Υπαλληλικού Κώδικα, άρθρο 158 παρ. 4 Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων).
Να μετατάσσονται υποχρεωτικά ή να μεταφέρονται, με μεταβολή της υπηρεσιακής τους σχέσης σε σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, για το συμφέρον και τις ανάγκες της υπηρεσίας και ιδίως για την καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Με την έκδοση της πράξης μετάταξης ή μεταφοράς και μεταβολής της σχέσης εργασίας αίρεται αυτοδίκαια το καθεστώς της διαθεσιμότητας.
Να τοποθετούνται για την κάλυψη προσωρινών αναγκών σε οποιαδήποτε υπηρεσία του Δημοσίου, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ ή οποιονδήποτε φορέα του δημόσιου τομέα με τη διαδικασία του άρθρου 5 του ν. 4024/2011. Οι πράξεις προσωρινής τοποθέτησης της περίπτωσης αυτής εκδίδονται από τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Σε περίπτωση μη εμφάνισης του υπαλλήλου, εφαρμόζεται αναλόγως η διάταξη της περίπτωσης 5 της προηγούμενης υποπαραγράφου.
Να υπάγονται σε ειδικά προγράμματα επαγγελματικής επανεκπαίδευσης ή επανακατάρτισης, χωρίς να είναι σαφές, βεβαίως, ότι μετά την κατάρτιση ή την επανακατάρτιση θα τοποθετηθούν σε νέα εργασιακή θέση.
Μετά τη λήξη της διαθεσιμότητας των οκτώ μηνών, οι δημόσιοι υπάλληλοι που δεν θα μεταταγούν απολύονται. Σε αυτή την περίπτωση, οι μεγάλοι χαμένοι είναι οι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι, που δεν δικαιούνται ούτε ένα ευρώ αποζημίωσης, ενώ όσοι είχαν σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου δικαιούνται να λάβουν ως αποζημίωση έως 15.000 ευρώ, το μέγιστο.
ΜΟΝΙΜΟΙ: ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ, ΕΦΑΠΑΞ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Οι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι θα βρεθούν χωρίς αποζημίωση, επειδή, πολύ απλά, δεν είχε προβλεφθεί νομοθετικά η περίπτωση απόλυσης. Επιπλέον, δεν μπορούν να λάβουν επίδομα ανεργίας, παρά το γεγονός ότι από το 2011 έχουν κρατήσεις στις αποδοχές τους υπέρ του ΟΑΕΔ.
Οι μόνιμοι υπάλληλοι, οι οποίοι πριν από την απόλυσή τους ήταν ασφαλισμένοι στο Δημόσιο, αν δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης και ασφαλιστούν σε άλλον ασφαλιστικό φορέα, θα χάσουν το δικαίωμά τους για συνταξιοδότηση από το Δημόσιο, υπαγόμενοι στη διαδοχική ασφάλιση. Με τον τρόπο αυτόν, αφενός επιμηκύνεται ο εργασιακός χρόνος που απαιτείται για τη συνταξιοδότηση και αφετέρου μειώνεται κατά πολύ το ποσό της συντάξεως που θα λάβουν (αν λάβουν…) στο μέλλον.
Αν μάλιστα δεν είχαν προλάβει να συμπληρώσουν τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο για τη λήψη εφάπαξ από το Ταμείο Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων (που είναι 12,5 χρόνια) και απολυθούν, τότε χάνουν και το εφάπαξ. Αυτό σημαίνει ότι ένας μόνιμος υπάλληλος με 12 χρόνια υπηρεσίας δεν θα λάβει ούτε αποζημίωση ούτε εφάπαξ ούτε θα μπορεί να λάβει επίδομα ανεργίας, ενώ δεν θα λάβει σύνταξη από το Ταμείο του Δημοσίου.
Μόνιμοι είναι οι περισσότεροι δημόσιοι υπάλληλοι που προσλήφθηκαν προ του 2001 και όσοι έχουν προσληφθεί μέσω ΑΣΕΠ. Για παράδειγμα, όπως διευκρινίζει η κυρία Τσίπρα, στο πρώτο κύμα διαθεσιμότητας μόνιμοι είναι οι εκπαιδευτικοί και οι δημοτικοί αστυνομικοί. Επίσης, καθεστώς μονιμότητας έχουν και οι «παλαιοί» εργαζόμενοι σε εταιρείες του Δημοσίου, όπου συμμετέχουν πλέον και ιδιώτες (για παράδειγμα, στην ΕΛΒΟ). Επίσης, μέχρι το 2001, ακόμη και όσοι είχαν προσληφθεί με σχέση αορίστου χρόνου είχαν το δικαίωμα, με βάση τον ν. 2839/00, να διεκδικήσουν τη μονιμοποίηση.
Οι ιδιωτικού δικαίου: Αποζημίωση το πολύ έως 15.000 ευρώ
Για τους υπαλλήλους με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, η αποζημίωση υπολογίζεται ως εξής:
Για το προσωπικό που έχει συνεχή υπηρεσία από ένα μέχρι τρία έτη, η αποζημίωση ισούται με τις αποδοχές ενός μήνα.
Για υπηρεσία διάρκειας 3-6 ετών η αποζημίωση ισούται με τις αποδοχές δύο μηνών. Για 6-8 έτη, με αποδοχές τριών μηνών.
Για 8-10 έτη, με αποδοχές τεσσάρων μηνών.
Για κάθε συμπληρωμένο έτος υπηρεσίας μετά τα δέκα και μέχρι τα τριάντα, η προαναφερθείσα αποζημίωση προσαυξάνεται με το ποσό των αποδοχών ενός μήνα. Το ανώτατο ποσό αποζημίωσης δεν μπορεί να ξεπερνά, σε κάθε περίπτωση, τις 15.000 ευρώ.
Κατά την κυρία Τσίπρα, ζήτημα γεννάται εάν με νομοθετική ρύθμιση θα προβλεφθεί ότι το ποσό της αποζημίωσης που δικαιούνται θα συμψηφιστεί με τις αποδοχές της διαθεσιμότητας, όπως έγινε στην περίπτωση των εργαζομένων που μπήκαν σε εργασιακή εφεδρεία με τον ν.4024/2011.
Επίδομα ανεργίας δεν δικαιούνται ούτε οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, παρά το γεγονός ότι από το 2011 έχουν κρατήσεις στις αποδοχές τους υπέρ του ΟΑΕΔ. Ως προς το ασφαλιστικό τους καθεστώς, οι αορίστου χρόνου εργαζόμενοι είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ, με αποτέλεσμα να μπορούν σε περίπτωση απολύσεως να συνεχίσουν την ασφάλισή τους στον ίδιο ασφαλιστικό φορέα, βρίσκοντας μια νέα θέση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Έτσι, όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης θα είναι σε θέση να λάβουν σύνταξη από το ΙΚΑ.
Εργαζόμενοι ΕΡΤ: Τι προβλέπεται για τις αποζημιώσεις
Όσοι εργαζόμενοι δεν θα συμμετάσχουν στον νέο φορέα που θα συγκροτηθεί (ΝΕΡΙΤ) θα πάρουν το σύνολο της αποζημίωσής τους. Ο υπολογισμός τού ποσού της αποζημίωσης θα γίνει με βάση το ενιαίο μισθολόγιο (και την κοινή υπουργική απόφαση για τους δημοσιογράφους), ως αν είχε εφαρμοστεί από την 01.01.2013. Η καταβολή των αποζημιώσεων θα γίνει σε διμηνιαίες δόσεις, όπως προβλέπει ο νόμος.
Όσοι εργαζόμενοι προσληφθούν στον ενδιάμεσο φορέα με δίμηνες συμβάσεις, αλλά δεν προσληφθούν στη ΝΕΡΙΤ, θα πάρουν κανονικά τις αποζημιώσεις τους χωρίς πλαφόν.
Όσοι εργαζόμενοι προσληφθούν στον νέο φορέα (ΝΕΡΙΤ) θα αποζημιωθούν με πλαφόν τις 15.000 ευρώ. Όσοι εργαζόμενοι πάρουν κανονικά τις αποζημιώσεις τους δεν θα μπορούν να προσληφθούν σε φορέα του Δημοσίου για τρία χρόνια. Αν προσληφθούν, θα πρέπει να επιστρέψουν στο Δημόσιο (ως αχρεωστήτως καταβληθέν) το τμήμα της αποζημίωσης που έλαβαν πάνω από το πλαφόν των 15.000 ευρώ.
Ιδιωτικοί υπάλληλοι: Με ποια κριτήρια καταβάλλεται η αποζημίωση
Στην περίπτωση των ιδιωτικών υπαλλήλων, η αποζημίωση υπολογίζεται με βάση την προϋπηρεσία, από τότε όμως που ο εργαζόμενος είχε σύμβαση αορίστου χρόνου. Στην περίπτωση που ο εργαζόμενος είχε διαρκώς ανανεούμενες συμβάσεις, μπορεί να διεκδικήσει δικαστικά να του αναγνωριστεί αυτός ο χρόνος ως μόνιμος.
Με βάση τις πλέον πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις, η αποζημίωση που δικαιούται ένας ιδιωτικός υπάλληλος δεν μπορεί να ξεπερνά τους 12 μισθούς για κάποιον που έχει έως 16 χρόνια εργασίας στον ίδιο εργοδότη. Για κάθε επιπλέον έτος μέχρι τα 28 προστίθεται ένας επιπλέον μισθός -σε περίπτωση όμως που ο τελευταίος μισθός ξεπερνούσε τις 2.000 ευρώ, η αποζημίωση μέχρι τα 16 έτη γίνεται με τον τελευταίο μισθό και από το 17ο έτος και πάνω γίνεται με πλαφόν τα 2.000 ευρώ.
Αναλυτικά, η αποζημίωση καταβάλλεται με βάση τον πίνακα που ακολουθεί:
ΧΡΟΝΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ
Από 1 έτος (συμπληρωμένο) έως 4 - Αποδοχές 2 μηνών
Από 4-6 - Αποδοχές 3 μηνών
Από 6-8 - Αποδοχές 4 μηνών
Από 8-10 - Αποδοχές 5 μηνών
Από 10 έως 16 - Για κάθε επιπλέον έτος προστίθενται αποδοχές ενός μήνα
Από 17-28 έτη - Για κάθε επιπλέον έτος προστίθενται αποδοχές ενός μήνα, με ανώτατο όριο τις 2.000 ευρώ.
Αν ο εργοδότης προειδοποιήσει τον εργαζόμενο για την επικείμενη απόλυσή του, θα μειώσει κατά 50% την αποζημίωση που θα του καταβάλει. Ο χρόνος προειδοποίησης για να ισχύει η μειωμένη αποζημίωση εξαρτάται από τον χρόνο εργασίας στον ίδιο εργοδότη και με βάση τις τελευταίες αλλαγές διαμορφώνεται ως εξής:
ΕΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - ΜΗΝΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ
Από 1-2 έτη - 1 μήνας
Από 2-5 έτη - 2 μήνες
Από 5-10 έτη - 3 μήνες
Από 10 έτη και άνω - 4 μήνες
Ο εργοδότης μπορεί να πληρώσει την αποζημίωση σε δόσεις που καταβάλλονται ανά δύο μήνες, κάθε μία από τις οποίες ισούται με δύο μισθούς. Η πρώτη δόση πρέπει να καταβληθεί ταυτόχρονα με την απόλυση.
Αν ο εργοδότης δεν καταβάλει κάποια από τις δόσεις της αποζημίωσης στον καθορισμένο χρόνο, ο απολυμένος μπορεί να προσφύγει δικαστικά και ο νόμος τού δίνει δύο δυνατότητες:
(α) να εισπράξει εφάπαξ το σύνολο της οφειλής που κατέστη ληξιπρόθεσμη και να συνεχίσει κανονικά ο προγραμματισμός πληρωμής των υπολοίπων δόσεων ή
(β) να επαναπροσληφθεί και να λάβει όλους τους μισθούς για το διάστημα της απόλυσης.
Ως μέσο πίεσης, ο εργαζόμενος μπορεί να προσφύγει στην Επιθεώρηση Εργασίας, ώστε να υποβάλει μήνυση για μη καταβολή αποζημίωσης. Όμως, σε αυτή την περίπτωση θα επιβληθεί μεν πρόστιμο στον εργοδότη, αλλά ο εργαζόμενος θα εξακολουθεί να περιμένει την καταβολή της αποζημίωσης…
Ένα άλλο νομικό «όπλο» που έχουν όσοι διεκδικούν αποζημιώσεις και δεδουλευμένα, τα οποίοι οι πρώην εργοδότες δεν καταβάλλουν, είναι να προσφύγουν στη δικαιοσύνη, προσδοκώντας να πετύχουν αποφάσεις αναγκαστικής εκτέλεσης (υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι η επιχείρηση έχει περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να εκποιηθούν). Σε περίπτωση που τα διεκδικούμενα είναι κάτω των 20.000 ευρώ, η υπόθεση εκδικάζεται σε πρώτο βαθμό από το Ειρηνοδικείο (για το Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης, ο χρόνος αναμονής είναι έξι μήνες για την πρώτη δικάσιμο), ο χρόνος ωστόσο μέχρι να τελεσιδικήσει η υπόθεση δεν μπορεί να προσδιοριστεί.
Σημαντικό είναι να γνωρίζουν όσοι απολύθηκαν ότι από το 2014 η αποζημίωση είναι αφορολόγητη μόνον εφόσον δεν ξεπερνά τις 60.000 ευρώ. Έως 100.000 ο φορολογικός συντελεστής είναι στο 10%, έως 150.000 στο 25% και άνω των 150.000 είναι στο 30%. Επίδομα ανεργίας δικαιούται ο εργαζόμενος σε επίσχεση.
Σύμφωνα με το αρθ. 20 του ν. 1836/89, σε περίπτωση αποχής του μισθωτού από την εργασία λόγω άσκησης από αυτόν του δικαιώματος της επίσχεσης (αρθ. 325 ΑΚ), ο άνεργος μπορεί να λάβει επίδομα ανεργίας, εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις και ενεργήσει σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 1 του ΝΔ 2961/54.
Η καταβολή επιδότησης ανεργίας λόγω επίσχεσης διαθέτει τα ίδια χαρακτηριστικά με την τακτική επιδότηση ανεργίας και οι επιδοτούμενοι ασφαλίζονται για τον κλάδο ασθένειας βάσει όσων ορίζονται από τη διάταξη του αρ. 24, παρ. 3 του ΝΔ 2961/54 και την οικεία ασφαλιστική νομοθεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Οι ημέρες επιδότησης λόγω επίσχεσης εργασίας, όπως και οι ημέρες επιδότησης λόγω ανεργίας, συνυπολογίζονται στις λοιπές ημέρες ασφάλισης για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων χορήγησης παροχών ασθενείας σε είδος από τον ΕΟΠΥΥ.
Πηγή: Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - Της Σοφίας Χριστοφορίδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου